კეთილი, მოუსვენარი ფიქრი დოკუმენტურ პორტრეტში

ზურაბ იობაშვილის მოკლემეტრაჟიანი დოკუმენტური ფილმი, „საიდან ამოდის მთვარე“ (2021) დოკუმენტური სატელევიზიო პორტრეტისა და რეპორტაჟის ერთი ფორმაა, რომლის მთავარი გმირი არა მხოლოდ მოქმედი ფიგურა, არამედ მთხრობელია. ქართული კინოს ისტორიაში, სატელევიზიო ფილმს დიდი როლი აქვს. ახლაც ხშირად ხდება, ამ ტრადიციების თანახმად, ახალი მასალის შეთავაზება მაყურებლისთვის, თუმცა ფილმი, რომელმაც პორტრეტი უნდა შექმნას, უამრავი გამოწვევის წინაშე დგას: ქართული დოკუმენტური …

კეთილი, მოუსვენარი ფიქრი დოკუმენტურ პორტრეტში წაკითხვა

პირველი შეხვედრა ზრდასრულობასთან

როგორი განცდა ჩნდება მაშინ, როდესაც პირველი სერიოზული ნაბიჯი უნდა გადავდგათ? ერთდროულად, სასიამოვნო, შიშისმომგვრელი, ცხოველი ინტერესის გამომწვევი და სიამაყის შეგრძნება, რომ უკვე დიდი ხარ, იმდენად დიდი, რომ სახლში მარტო დარჩენასაც გაუმკლავდები. უკვე შეგიძლია ან უნდა შეძლო, უპატრონო შენს გვერდით მყოფ ადამიანებს. ამ დროს თითქოს წელში კარგად იმართები, სიმაღლეც გემატება, თავდაჯერებულობაც და ხვდები, რომ უკვე დიდი ადამიანი …

პირველი შეხვედრა ზრდასრულობასთან წაკითხვა

ძაფი, რომელიც ადრე თუ გვიან მაინც გაწყდება

რელიგიურ-ფილოსოფიური წარმოდგენები ბედისწერაზე ყოველთვის განსჯის საგანი იყო როგორც ხელოვნების ნაწარმოებებში, ასევე ფილოსოფოსთა ნააზრევში. ნიკოლოზ მაკიაველის აზრით: „ბედისწერა განაპირობებს ჩვენი მოქმედებების ნახევარს, ხოლო მეორე ნახევარს, მთლიანად თუ არა, ოდნავ ნაკლებს მაინც, ჩვენვე გვანდობს“. მითლოგიაში კი ბედისწერას, ღმერთებისა და მოკვდავების ცხოვრების განკარგვაში, მნიშვნელოვანი ადგილი უჭირავს. შეუძლებელია ამაზე ერთი ჭეშმარიტი აზრი არსებობდეს. ნამდვილად მხოლოდ ბედისწერა თამაშობს დიდ როლს …

ძაფი, რომელიც ადრე თუ გვიან მაინც გაწყდება წაკითხვა

კუნძული მშვიდობისა და ომის საზღვარზე

გაზაფხულის მშვიდ და მშვიდობიან დილით, როდესაც არაფერი არღვევს მყუდროებას და ახალი ნათელი დღე იწყება, მდინარის კალაპოტში მოქცეულ დაუსახლებელ პატარა კუნძულს – „არავის მიწას“ სახედაღარული მოხუცი გლეხი, შვილიშვილთან ერთად, ძველი ნავით მიადგება. ნაპირზე გადასვლისთანავე, კაცი მიწას გემოს უსინჯავს, თითებით სრესს და ტალახში ჩაფლულ მუნდშტუკს პოულობს. ვიღაცის დანატოვარს. გოგონას კი, საყოფაცხოვრებო ნივთებთან ერთად, ნაჭრის თოჯინა მიაქვს და …

კუნძული მშვიდობისა და ომის საზღვარზე წაკითხვა

სიკეთეზე, რწმენასა და სასწაულებზე 

თუ გადავხედავთ ქართულ კინოს (და არა მხოლოდ), ფილმების აბსოლუტური უმრავლესობა შექმნილია იმისთვის, რომ მაყურებელი გაერთოს, დაისვენოს იმ მოკლე პერიოდში, რაც ეკრანს შესცქერის და აღარ იფიქროს რეალობაზე, მაგრამ კინო, ხომ არა მხოლოდ გასართობი, არამედ საგანმანათლენლო საშუალებაცაა. ხელოვნების არცერთ სხვა დარგს არ აქვს ისეთი ძლიერი გავლენა ახალგაზრდობის მხატვრული გემოვნების ჩამოყალიბებაში, როგორც კინოს. მას, როგორც ყველაზე დემოკრატიულ საზოგადოებრივ …

სიკეთეზე, რწმენასა და სასწაულებზე  წაკითხვა

ხედი მოულოდნელ დასასრულზე

დრამატურგიული მოულოდნელობის რამდენი მოცემულობაც არ უნდა არსებობდეს, რამდენჯერაც არ უნდა ვცადოთ კინოს ჩვეულ, თხრობით რიტმში წარმოუდგენელი გარდატეხის შეტანა, მაინც, ყოველ ჯერზე, ეს იქნება მომხდარის შინაარსის მნიშვნელობაზე დამოკიდებული რეაქცია და არა უბრალოდ კითხვის დასმის სურვილი „რა მოხდა?“… არადა, ეს კითხვაა სწორედ პირველი, რაც გაოგნებულ და მოულოდნელობით ტრამვირებული მაყურებლის რეაქციას განასახიერებს.  „10:45“ (2021) – ასეთი სათაური აქვს …

ხედი მოულოდნელ დასასრულზე წაკითხვა

რატომ კვდებიან სახელმწიფო მოხელეები

ერთმა მოხელემ (ჩინოვნიკმა) საოპერო სპექტაკლზე ყოფნისას, უეცრად დააცემინა. შხეფები მის წინ მჯდომ ხანშიშესულ მელოტ კაცს შეესხა. მოხელემ ძალიან განიცადა, რადგან მასში თანამდებობის პირი ამოიცნო და მრავალჯერ მოუბოდიშა. შემდეგ, საგანგებოდ ესტუმრა და პატიება სთხოვა. თავმობეზრებულმა მოხუცმა (რომელიც მოხელის უშუალო უფროსი არ იყო) ბოლოს უხეშად უპასუხა. მოხელემ ეს მდგომარეობა ძალიან განიცადა და „მოულოდნელად“ მოკვდა. ასეთია ანტონ ჩეხოვის …

რატომ კვდებიან სახელმწიფო მოხელეები წაკითხვა

შიში, რომელიც ცოცხალ პერსონაჟად გარდაიქმნა

უამრავი კატასტროფა და უბედურება, გამოუძიებელი საქმე, რომელიც ამოუცნობ მოვლენად დარჩა, რა თქმა უნდა, იზიდავს დოკუმენტური კინოს რეჟისორებს, მათ ინტერესს. სინამდვილის ძიება სრულიად განსხვავებული დოკუმენტალიზმის სტილსა და თხრობით ფორმას მოითხოვს, ხოლო ფილმი, რომელიც ამოუცნობ კატასტროფაზე გვესაუბრება, წარმოსახვის და რეალობის შედეგის ნახვას ისახავს მიზნად. ტელე და კინომაყურებელი, თანამედროვე დოკუმენტურ კინოში მიეჩვია იმას, რომ მას ხშირად სთავაზობენ დამოუკიდებელ …

შიში, რომელიც ცოცხალ პერსონაჟად გარდაიქმნა წაკითხვა

ოჯახური ვალდებულებები

სიბერე თავისი გარდაუვალი გაჭირვებით მარადიული თემაა, რომელსაც კინოში საკმაოდ ხშირად ეხებიან და არსებობს არაერთი კინემატოგრაფიული შედევრი, რის გამოც მსგავს თემატიკაზე ახალი ნამუშევრის შექმნა საკმაოდ სარისკოა, თუნდაც ფილმი კარგად იყოს გადაღებული, პრობლემის მასშტაბურობა თითქმის ყველა მაყურებელს ეხება, შესაბამისად, იგი მეტად განხილვადი ხდება. თორნიკე ბზიავას ფილმი, „ბუდე“ (2011) ასახავს მამა-შვილის უჩვეულო ურთიერთობებს. ერთ დროს გამოჩენილ ქიმიკოსს ხანდაზმულობაში …

ოჯახური ვალდებულებები წაკითხვა

მარადისობით მოწამლულები

ქართული დოკუმენტური კინოს სიკეთეც და საგნების თუ არსებულის დღეისათვის აუცილებელი, ღრმა ხედვა, ალბათ, იმდენად საჭიროა თანამედროვეობისთვის, როგორც იმედი. იმედი არა უკეთესი მომავლისა, არამედ იმისა, რომ ნამდვილი სიცოცხლე მხოლოდ ოცნების ყველაზე პატარა, გულწრფელ მარცვალში იბადება და იზრდება. ჯერ კიდევ საბჭოთა იდეოლოგიის პირობებში, ქართულ დოკუმენტურ კინოს, ძიებისა და აღმოჩენის სხვადასხვა, მოულოდნელი სფეროები ჰქონდა მოცული, რაც მის მრავალფეროვან …

მარადისობით მოწამლულები წაკითხვა